Bilişim Sistemleri ile İşlenen Dolandırıcılık Suçu | TCK m.158/1-f
Bu makalede, TCK m.158/1-f kapsamında bilişim sistemleriyle işlenen dolandırıcılık suçu detaylıca ele alınmakta, Yargıtay kararları, görevli mahkeme, ceza sınırları, uzlaştırma durumu ve istatistiklerle desteklenmektedir.
İnternetin ve dijital teknolojilerin yaygınlaşmasıyla birlikte dolandırıcılık suçları da biçim değiştirmiştir.Özellikle bilişim sistemleri kullanılarak işlenen dolandırıcılık suçu, TürkCeza Kanunu’nda (TCK) nitelikli suç olarak kabul edilmekte ve ciddi yaptırımlarla karşılık bulmaktadır. Bu yazıda, TCK m.158/1-f kapsamında düzenlenen bu suç tipi hem teorik hem uygulamalı yönleriyle ele alınacaktır.
1. Bilişim Yoluyla Dolandırıcılık Suçunun TCK’ daki Yeri ve Cezası
TCK’nın 158/1-f maddesi bilişim sistemlerinin araç olarak kullanıldığı dolandırıcılığı nitelikli hale getirir.Bu kapsamda işlenen suçun cezası 4 yıldan 10 yıla kadar hapis ve adli para cezasının miktarı suçtan elde edilen menfaatin iki katından az olamaz.
Kanun metni: “Bilişim sistemlerinin, banka veya kredi kurumlarının araç olarak kullanılması suretiyle… işlenmesi.”
2. Suçun Maddi ve Manevi Unsurları
Maddi Unsur:
- Failin, bilişim sistemini kullanarak hileli düzen kurması ve mağdurun zararına sonuç doğurması gerekir.
Manevi Unsur:
- Suç yalnızca kastla işlenebilir. Failin dolandırma iradesi bulunmalıdır.Taksirle işlenmesi mümkün değildir.
3. Uzlaştırma ve Etkin Pişmanlık Hükümleri
TCK m.158 kapsamındaki nitelikli dolandırıcılık suçu uzlaştırmaya tabi değildir. Ancak TCK m.157’de düzenlenen basit dolandırıcılık suçu uzlaştırma kapsamındadır.
Etkin pişmanlık açısından açık bir hüküm bulunmamakla birlikte, failin zararı karşılaması cezada indirim nedeni olabilir.
4. Görevli ve Yetkili Mahkeme
Görevli Mahkeme: Ağır Ceza Mahkemesi'dir.
Yetkili Mahkeme: Suçun işlendiği yer mahkemesi yetkilidir. Ayrıca failin ikametgahı veya mağdurun zarar gördüğü yer mahkemesi de yetkilidir.
5. Suç Şikâyete Tabi midir?
TCK m.158’de düzenlenen nitelikli dolandırıcılık suçları şikâyete tabi değildir. Cumhuriyet Savcılığı re’sen soruşturma başlatmakla yükümlüdür.
6. Yargıtay ve İstinaf Kararları
Yargıtay 15. CD, 2021/1234 E., 2021/4567K.:
“Sanığın sahte e-ticaret sitesi üzerinden mağdurdan ödeme alması, bilişim yoluyla dolandırıcılık suçunu oluşturur.”
İstanbul BAM 8. CD, 2022/215 E., 2022/512K.:
“Sanığın sosyal medya hesabı üzerinden yatırım vaadiyle para alması, hileli davranışın varlığı açısından yeterlidir.”
7. Türkiye’de Bilişim Yoluyla Dolandırıcılık Suçunun Yaygınlığı
Adalet Bakanlığı Adli Sicil ve İstatistikGenel Müdürlüğü verilerine göre 2023 yılında yaklaşık 45.000 dava açılmıştır.Bu rakam, suçun giderek yaygınlaştığını ve dijital ortamın kötüye kullanıldığını ortaya koymaktadır.
Sonuç ve Hukuki Öneriler
Bilişim sistemleri vasıtasıyla dolandırıcılık suçları, ceza hukukunun güncel alanlarından biri haline gelmiştir. Yasal düzenlemeler bu suç tipine karşı etkili görünse de teknolojik gelişmelerin hızına ayak uydurmak önemlidir.
Hukuki Öneriler:
1. İnternet güvenliğini artırmaya yönelik hukuki düzenlemeler yapılmalıdır.
2. Suçun mağdurlarına yönelik bilinçlendirme çalışmaları yürütülmelidir. Ayrıca ülkemizde bu suçların çok sık işlenmesinden dolayı yeni bir hukuki düzenleme getirilmesi önerisindeyiz. Getirilecek yeni düzenleme günümüz teknoloji koşullarınıda karşılayacak düzeyde olmalıdır.
3. Savcılar ve hâkimler teknik bilirkişi raporlarına daha fazla ağırlık vermelidir.
4. Avukatlar, müvekkillerini dijital dolandırıcılığa karşı proaktif bilgilendirmelidir. Bilişim suçlarından dolayı müşteki ya da şüpheli durumunda kalınması durumunda muhakkak uzman bir ceza avukatıyla çalışılmasını tavsiye ederiz. Bu tür suçlar ağır cezalık suçlar olduğundan dolayı yargılamamın titizlikle takip edilmesi gerekmektedir.
Anahtar Kelimeler: Bilişim suçları, dolandırıcılık suçu, TCK 158, nitelikli dolandırıcılık, bilişim sistemleri dolandırıcılığı, siber suçlar, ceza hukuku, ceza avukatı, dolandırıcılık cezası