Türk Ceza Kanunu Kapsamında Uyuşturucu Ticareti Suçuna Teşebbüs
Giriş
Uyuşturucu madde ticareti, hem bireysel hemde toplumsal düzeyde ciddi sonuçlar doğuran organize suç tiplerinden biridir.Bu suçun yalnızca işlenmiş hali değil, teşebbüs aşaması da Türk Ceza Hukuku bakımından ağır şekilde cezalandırılmaktadır. Özellikle 5237 sayılı Türk CezaKanunu'nun 35. maddesinde düzenlenen teşebbüs hükümleri, uyuşturucu ticaretine yönelik hazırlık ve icra hareketlerinin hangi durumda cezalandırılacağını ortaya koymaktadır.
I. Teşebbüs Hükümlerinin Genel Çerçevesi (TCK m.35)
A. Tanım ve Koşullar
TCK m.35’e göre bir kişi, işlemek istediği suçun icrasına doğrudan doğruya elverişli hareketlerle başlamış ve elinde olmayan sebeplerle suçun tamamlanmasını engellemişse teşebbüs aşamasında kalır.
Teşebbüs için iki temel unsurun gerçekleşmesi gerekir:
1. Suça elverişli hareketlerle başlanması (başlangıç),
2. Suçun tamamlanmaması, ancak failin elinde olmayan nedenlerle engellenmesi.
B. Cezada İndirim veya İnfaz
Teşebbüs halinde verilecek ceza, failin kastı, suça yakınlığı ve elverişli hareketlerinin yoğunluğuna göre hâkim tarafından indirimli olarak belirlenir (TCK m.35/2).
II.Uyuşturucu veya Uyarıcı Madde Ticareti Suçuna Teşebbüs (TCK m.188 ile bağlantılı)
A. Suçun Kapsamı
TCK m.188’ e göre, uyuşturucu veya uyarıcı maddeyi satmak, satışa arz etmek, başkalarına vermek, sevk etmek, nakletmek veya depolamak gibi eylemler suç teşkil eder. Ancak bu eylemlerin henüz tamamlanmaması ve hazırlık aşamasının ötesine geçilmesi, failin suç işlemeye yönelik ciddi adımlar attığını gösteriyorsa, bu durum 'teşebbüs' kapsamında değerlendirilir.
B. Teşebbüs Aşamaları
Örneğin:
- Failin uyuşturucu maddeleri paketlemesi,
- Uyuşturucu ticareti amacıyla başka bir kişiyle buluşma planı yapması ve buluşma yerine gitmesi,
- Uyuşturucu maddenin taşınacağı araca yerleştirilmesi ancak yakalanmanedeniyle maddenin dağıtılamaması,
gibi durumlar, çoğu zaman teşebbüs kapsamında değerlendirilmiştir.
III.Yargıtay ve İstinaf Kararlarıyla Uygulama
Uyuşturucu Ticareti Suça Teşebbüs Yargıtay Kararı
20. Ceza Dairesi 2020/12 E. , 2020/3621 K.
“İçtihat Metni”
Yüksek Adalet Bakanlığı’ nın, kullanmak için uyuşturucu madde bulundurma suçundan sanık …hakkındaki Bakırköy 2. Çocuk Ağır Ceza Mahkemesi’nin 30/11/2017 tarihli, 2016/182 esas ve 2017/335 sayılı kararının kanun yararına bozulması istemi üzerine, Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığı’nca 17/12/2019 tarihli ihbar yazısı ekinde dosyanın Dairemize gönderildiği anlaşıldı.
Dosya incelendi.
GEREĞİ GÖRÜŞÜLÜP DÜŞÜNÜLDÜ:
A-)Konuyla İlgili Bilgiler:
1- Şüpheli … hakkında 25/02/2016 tarihinde işlediği iddia olunan uyuşturucu madde ticareti yapma suçundan Bakırköy Cumhuriyet Başsavcılığı’nca yürütülen soruşturma sonucunda, 27/04/2016 tarihli, 2016/41093 soruşturma, 2016/15443 esas ve2016/220 sayılı iddianamesi ile, 5237 sayılı Türk Ceza Kanunu’nun 188/3, 31/3ve 54. maddeleri uyarınca cezalandırılması istemiyle Bakırköy Çocuk Ağır Ceza Mahkemesi’ne kamu davası açıldığı,
2-Bakırköy 2. Çocuk AğırCeza Mahkemesi’nin kanun yararına bozma istemine konu 30/11/2017 tarihli, 2016/182 esas ve 2017/335 sayılı kararı ile, sanığın 5237 sayılı Türk Ceza Kanunu’nun 188/3, 31/3, 62/1 ve 52/2. maddeleri gereğince 5 yıl 6 ay 20 gün hapis ve 40,00 Türk lirası adli para cezası ile cezalandırılmasına karar verildiği, kararın 08/12/2017 tarihinde istinaf edilmeden kesinleştiği,
Anlaşılmıştır.
B-)Kanun Yararına Bozma İstemi:
Kanun yararına bozma istemi ve ihbar yazısında;
“Uyuşturucu veya uyarıcı madde ticareti yapma suçundan suça sürüklenen çocuk …’in, 5237 sayılı Türk Ceza Kanunu’nun 188/3, 31/3, 62 ve 52/2. maddeleri gereğince 5 yıl 6 ay 20 gün hapis ve 40,00 Türk lirası adlî para cezaları ile cezalandırılmasına dair Bakırköy 2. Çocuk AğırCeza Mahkemesi’nin 30/11/2017 tarihli ve 2016/182 esas, 2017/335 sayılı kararını kapsayan dosya incelendi.
Benzer bir olaya ilişkin Yargıtay 20. Ceza Dairesi’nin 27/05/2019 tarihli ve 2018/5618 esas, 2019/3293 karar sayılı ilâmında, “…sanık …’in uyuşturucu madde alışverişi hakkında görüşmeler yaptığı ancak diğer sanıklar … ve … ile buluşmadan ve uyuşturucu madde alış verişi gerçekleşmeden önce sanıklar … ve…’in yakalandığının anlaşılması karşısında, sanığın uyuşturucu madde ticareti yapma suçunun teşebbüs aşamasında kaldığı ve TCK’nın 35. maddesi uyarınca cezasından indirim yapılması gerektiğinin gözetilmemesi,…” şeklinde belirtildiği üzere, somut olayda, suça sürüklenen çocuğun soruşturma aşamasında ve yargılama sırasında tanık olarak dinlenen ve yapılan aramada üzerinde uyuşturucu ele geçmeyen .........’ nun arabasına uyuşturucu satmak amacıyla bindiği ancak, üzerindeki uyuşturucuları adı geçen tanığa satmadan önce kolluk tarafından yakalandığının anlaşılması karşısında, eylemin teşebbüs aşamasında kaldığı gözetilerek suça sürüklenen çocuk hakkında5237 sayılı Kanun’un 35. maddesinin uygulanmayarak fazla ceza tayininde isabet görülmemiştir.” denilerek Bakırköy 2. Çocuk Ağır Ceza Mahkemesi’nin 30/11/2017 tarihli ve 2016/182 esas, 2017/335 sayılı kararının 5271 Sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu’nun 309. maddesi uyarınca bozulması istenilmiştir.
Somut olayda; dosya kapsamı ve oluşa göre, araç içinde uyuşturucu madde ticareti yapılacağının ihbar edilmesi üzerine olay yerine intikal eden güvenlik güçlerince, sanık …’in, uyuşturucu madde kullanıcısı tanık ............. ile aynı araç içinde yakalandığı, sanığın üzerinde 4 paket uyuşturucu maddenin ele geçirildiği, tanığın aşamalardaki beyanında uyuşturucu madde satın almak için aracıyla olay yerine gittiğini ve bu nedenle sanığın aracına bindiğini, ancak uyuşturucu madde alamadan yakalandığını belirttiği, sanığın uyuşturucu madde satma eyleminin teşebbüs aşamasında kaldığı, ancak; o aşamaya kadar sanığın “ticari amaçla uyuşturucu maddeyi bulundurma ve satışa arz etme” eylemlerinin tamamlanmış olduğu, bu nedenle seçimlik hareketli bir suç olan uyuşturucu madde ticareti yapma suçunun teşebbüs aşamasında kaldığının söylenemeyeceği, anlaşıldığından kanun yararına bozma istemi yerinde görülmemiş ve reddine karar vermek gerekmiştir.
D-)Karar:
Açıklanan nedenlerle,
Bakırköy 2. Çocuk Ağır Ceza Mahkemesi’nin 30/11/2017 tarihli ve 2016/182 esas, 2017/335 sayılı kararı kanuna uygun olduğundan, yerinde görülmeyen kanun yararına bozma isteminin REDDİNE, dosyanın adı geçen mahkemeye iletilmek üzere Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığı’na gönderilmesine
01/07/2020 tarihinde oy birliği ile karar verildi.
IV. Hukuki Değerlendirme
Uyuşturucu madde suçlarına teşebbüs halinde faile verilecek ceza, suça yaklaşma derecesine göre değişiklik gösterebilir.Örneğin:
- Eğer icra hareketleri çok ileri bir seviyedeyse, cezada indirim sınırlı olur.
- Hazırlıkla icra arasında sınırda kalan eylemler için hâkimin takdir yetkisi geniştir.
Ayrıca failin pişmanlığı, işbirliği yapması, etkin pişmanlık hükümlerinden faydalanmak istemesi gibi hususlar cezanın belirlenmesinde etkili olabilir.
Sonuç
Uyuşturucu ticareti suçuna teşebbüs, uygulamada karmaşık ve dikkatli analiz gerektiren bir konudur. TCK m.35teşebbüs hükümleriyle birlikte değerlendirildiğinde, failin eylemlerinin sınırları belirlenerek adil bir yargılama yapılması hedeflenir. Özellikle Yargıtay ve istinaf kararları ışığında suça hazırlıkla teşebbüs arasındaki farkın doğru tespiti, savunma ve yargılama stratejilerinde kritik rol oynamaktadır. bununla birlikte söz konusu suçlar ağır cezalık suçlar olması nedeniyle muhakkak uzman bir ceza avukatı ile çalışılmasını tavsiye ederiz.
🔎 Anahtar Kelimeler
Uyuşturucu ticareti suçuna teşebbüs, TCK m.35 teşebbüs, uyuşturucu suçları, uyuşturucu madde ticareti, ceza hukukunda teşebbüs, teşebbüs ve hazırlık farkı, Yargıtay kararları uyuşturucu, istinaf uyuşturucu kararı, uyuşturucu suçlarında içtihat, uyuşturucu suçlarında ceza indirimi, ceza avukatı